Kansen en bedreigingen

Er gebeurt veel in de wereld van pensioenfondsen. Soms is het moeilijk om door de bomen nog het bos te zien. Wat is relevant voor ons? Op welke onderdelen van ons fonds hebben ontwikkelingen een impact? Wat zijn kansen en wat zijn bedreigingen?

Een manier om naar een organisatie als een pensioen­fonds te kijken, is om onderscheid te maken tussen de ‘harde’ en de ‘zachte’ kant. De harde kant bestaat in onze definitie enerzijds uit de processen die nodig zijn om alle activiteiten van het pensioenfonds uit te voeren en anderzijds uit de infrastructuur die nodig is om dit te faciliteren. Denk bij dit laatste bijvoorbeeld aan IT en andere middelen. De zachte kant van de organisatie bestaat in onze definitie uit de wijze waarop de organisatie is ingericht (governance) en de wijze waarop de verschillende organisatieonderdelen zijn bemenst. Hieronder wordt nader ingezoomd op de harde en zachte kant van pensioenfondsen.

Governance en organisatie

Hier gaat het over de wijze waarop het pensioenfonds zich organiseert. Wordt er gewerkt met een dagelijks bestuur, met commissies, met een bestuursbureau of is het anders? Hoe worden onder de IORP II-regelgeving de verplichte sleutelfuncties ingericht?

Bemensing en cultuur

In dit aspect gaat het om de invulling van de gekozen governance. Welke competenties zijn beschikbaar, is er voldoende beschikbaarheid van geschikte personen vanuit de eigen organisatie, beroepsgroep of bedrijfstak? Zijn er expertinvullingen nodig? Hoe gaat het met de diversiteit bij ons fonds? Allemaal relevante vragen op dit gebied.

‘Ga na op welke aspecten van ons fonds ontwikkelingen een kans of een bedreiging vormen’

Processen

Om uitvoering te geven aan de activiteiten die het pensioenfonds moet doen, moeten processen worden georganiseerd. Bijvoorbeeld processen om het vermogen te kunnen beheren, om de pensioenadministratie uit te voeren, maar denk ook aan (afgeleide) zaken als bestuursondersteuning, risicomanagement, rapportages en jaarwerk. Vaak zijn (delen van) deze processen uitbesteed aan externe partijen. Het is daarom van belang om over de hele keten naar deze processen te kijken. Immers, het bestuur is eindverantwoordelijk en zorgt bijvoorbeeld voor de implementatie van nieuwe wet- en regelgeving. Dit doet het bestuur door hetzij iets binnen het pensioenfonds te organiseren, hetzij door ervoor te zorgen dat uitbestedingspartijen de juiste dingen gaan doen. Vraagstukken die hier zouden kunnen spelen zijn o.a.:

IT en infrastructuur

Dit aspect gaat over de hulpmiddelen waarmee de processen worden uitgevoerd. Een belangrijk component hierin is IT en IT-infrastructuur. De processen van een pensioenfonds, zowel van de administratiekant als van het vermogensbeheer, kennen een heel hoge mate van afhankelijkheid van automatisering. Daarmee wordt dit aspect een steeds belangrijker aandachtsgebied.
In het figuur is een aantal relevante ontwikkelingen opgenomen als voorbeeld.

Voorbeeld SWOT-analyse

Vanuit de SWOT-analyse bepaal je de bedreigingen voor je fonds. Deze bedreigingen (risico’s) werk je vervolgens verder uit. Per risico bepaal je de kans, de impact en het mogelijke gevolg. Daarna stel je de beheersingsmaatregelen vast en bepaal je per beheersingsmaatregel hoe vaak de monitoring dient plaats te vinden, hoe er gerapporteerd wordt en wie het eigenaarschap heeft. 

Download hier een voorbeeld van een SWOT-analyse.